COLLEGE 1: 5 NOV

THE BIG CE PICTURE

Docent: Jan Jonker, Hoogleraar Duurzaam Ondernemen aan de Radboud Universiteit.

Gast: Ardi Dortmans, Principal Scientist bij TNO.

Het idee van een Circulaire Economie (CE) staat ‘opeens’ volop in de belangstelling. De overheid heeft ambitieuze plannen tot 2030 en 2050, de EU een ‘Actionplan’ en het aantal adviezen en rapporten is al niet meer te tellen. Maar waar staat die CE eigenlijk voor. Wat zijn de roots en wat zijn de onderliggende concepten. Hoe verhoudt duurzaamheid zich ten opzichte van circulair. In dit eerste college wordt en ‘Big Picture’ gegeven van het conceptuele en beleidsmatige debat rond de CE. De gastspreker van deze avond gaat in op een aantal weerbarstige vraagstukken die zich voordoen in zijn praktijk.

Circulaire Economie als organisatie

Circulair handelen is op zich een eeuwenoud verschijnsel. De Romeinen recycleden al op grote schaal glas en in de middeleeuwen werden oude Romeinse gebouwen gesloopt om kerken te bouwen. Hergebruiken was vooral ingegeven uit economische overwegingen: het was praktisch, goedkoper of kwam voort uit schaarste. Recyclen vanuit duurzaamheidsoverwegingen was toen nog niet aan de orde. In de Circulaire Economie wordt het economische aspect nadrukkelijk wel gecombineerd met duurzaamheid als een maatschappelijk belangrijk thema. CE wordt op diverse schalen binnen en buiten Nederland georganiseerd. Ardi Dortmans schetst hoe deze organisatie de afgelopen decennia is ontstaan, wat de actuele stand van zaken is (o.a. Grondstoffenakkoord) en hoe zich dat de komende jaren ontwikkelt.

COLLEGE 2: 12 NOV

KRINGLOPEN en STRATEGIE

Docent: Niels Faber, Onderzoeker aan de Radboud Universiteit en docent aan de Hanze Hogeschool Groningen.

Gast: Aart Roos, voormalig CEO van Koninklijke Auping

Gesloten kringlopen van grondstoffen, materialen en producten liggen aan de basis van de circulaire economie. Hierbij is het doel te komen tot waardebehoud. Naast een technische is dit vooral een organisatorische uitdaging. Het vergt een andere wijze van inrichting van ketens en samenwerking. Eén die is gericht op waardebehoud binnen de gehele kringloop.

In deze collegereeks gaat Niels in op de vraag wat het sluiten van kringlopen betekent en welke circulaire strategieën voorhanden zijn om hier handen en voeten aan te kunnen geven.

Van circulair denken naar circulair doen

Aart Roos geeft een kijkje in de keuken en laat de circulaire bedrijfsvoering in de praktijk zien. Circulaire bedrijfsvoering is een reis. Hoe benut je circulaire ketens en kansen in kleine en grote stappen voor duurzame resultaten?

COLLEGE 3: 19 NOV

BUSINESS- en VERDIENMODELLEN

Docent: Hans Stegeman, hoofd research and investment strategy bij Triodos Bank

Gast: Marleen Janssen Groesbeek, lector Sustainable Finance and Accounting, Avans Hogescholen

Heeft de circulaire economie een ander businessmodel nodig dan de lineaire economie? En zo ja, hoe valt dat dan te herkennen? En het verdienmodel van circulaire bedrijven, is dat nu echt anders? Dit zijn de hoofdvragen die centraal staan in dit college. De bouwstenen van een circulair businessmodel, verdienmodellen en de financieringskant van de circulaire economie komen in dit college aan bod.

• De bedrijfskant van de circulaire economie komt tot uiting in bedrijven die trachten bij te dragen aan het sluiten van kringlopen
• Deze circulaire businessmodellen verschillen van lineaire modellen. We gaan in op de belangrijkste verschillen
• Een onderdeel van een circulair businessmodel is het verdienmodel. In welke mate verschilt dit van een conventioneel verdienmodel?

COLLEGE 4: 26 NOV

KENNISAGENDA EN ARBEIDSMARKT

Docent: David Jansen (directeur Milieuwerk en Recycling Service Centrum (RSC) van Afval Energie Bedrijf Amsterdam)

Gast: Marc van der Meer, hoogleraar onderwijsarbeidsmarkt 

Sociale werkgelegenheid gekoppeld aan CE
David Jansen geeft inzicht in Milieuwerk. Dit is een ‘social enterprise’ die zich richt op meervoudige waarde-creatie door sociale werkgelegenheid te koppelen aan de circulaire economie. Onze missie is om duurzame betaalde banen voor mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie te verwezenlijken.

De CE en met name de recyclingsector biedt een breed scala aan kansen voor sociaal, inclusief werkgeverschap. Milieuwerk fungeert hierbij als intermediair tussen de vraag naar laaggeschoolde arbeid uit de markt en het onbenutte arbeidspotentieel van de doelgroep.

• Partners uit het bedrijfsleven o.a. SUEZ Recycling Services, AEB Amsterdam, Nissan, BCC, Gemeentelijke Reinigingsdiensten
• Milieuwerk opereert primair in regio Groot-Amsterdam, maar is nu ook een tweede vestiging aan het openen in regio Zwolle
• 90 mensen in dienst uit het doelgroep register of met een beschut werk indicatie
• Groeiambitie naar 2022 – 150 FTE
• Werkmethode: circulair arbeidsproces – doel: duurzame inzetbaarheid en vaste aanstellingen

Marc van der Meer gaat in op de landelijke arbeidsmarktontwikkelingen nú en voor zover mogelijk, ook met een blik op de toekomst.

COLLEGE 5: 3 DEC

TRANSFORMATIE EN TRANSITIE

Docent: Derk Loorbach, Professor van sociaal-economische transities en directeur van DRIFT.

Gast: Michel Schuurman, directeur Economie en Politiek MVO Nederland.

In dit college gaat Derk Loorbach in op de dynamiek van transities en waarom we het nu allemaal over circulaire economie hebben, maar waarvan een hoop onzin is. Weliswaar biedt circulaire economie een aansprekende visie, maar van een transitie is nog lang geen sprake. Toch zit er een enorme potentie in het idee, en is er ook vanuit huidige problemen voldoende reden in te zetten op transitie. Derk Loorbach gaat in op de wijze waarop bedrijven, overheden en maatschappelijke partijen in kunnen zetten op echte transitie.

• Er is nog geen sprake van een transitie naar een circulaire economie
• Overheden zullen veel systematischer en selectiever in moeten zetten op transitie
• Circulaire economie betekent voor bedrijven bedrijfstransities: zichzelf opnieuw uitvinden

COLLEGE 6: 10 DEC

SYNTHESE en SEMINAR

Docent: Jan Jonker, Radboud Universiteit, Nijmegen Actualiteitscollege

Gast: Geanne van Arkel, Head of Sustainable Development, Interface EMEA

Deze collegereeks wordt afgesloten met een seminar. Jan Jonker start met een synthese van de behandelde stof, aangevuld met de politieke en organisatorische actualiteit.

Daarnaast kijken we naar hoe je circulaire innovaties stimuleert door te leren van de natuur en geeft Geanne van Arkel - MVO-manager van het jaar 2018 - inzicht in de manier waarop zij een plan van aanpak heeft ontwikkeld, gericht op het adresseren van de circulaire economie in haar eigen organisatie.

Neem een introducee mee
Het is mogelijk om voor deze avond een introducee mee te nemen. De collegereeks wordt op deze avond afgesloten met een drankje, naast de gebruikelijke dagschotel.